Welke CAO voor mijn bedrijf

In dit blog bekijken we de CAO nader. De vraag ‘Welke CAO voor mijn bedrijf’ is immers niet goed te beantwoorden als je niet precies weet wat een CAO is en welke er zoal zijn. Is er een COA voor jouw bedrijf of bedrijfstak, dan ben je verplicht die toe te passen, vooral als er een AVV (Algemeen Verbindend Verklaring) is. Is er geen CAO, dan dien je minimaal de wettelijke regels in acht te nemen. Ga ook na of er een personeelsregeling is. 

Team Kennisdomein

9 september 2023 ·

6 minuten Leestijd

538 X Bekeken

Wat is een CAO

De afkorting CAO staat voor Collectieve Arbeids Overeenkomst. In zo’n collectieve arbeidsovereenkomst staan algemene afspraken over verschillende onderwerpen waaronder:

• Loon
• Pensioen
• Werktijden
• Vakantiedagen

Deze afspraken zijn gemaakt door werkgevers en werknemers gezamenlijk. Tijdens onderhandelingen zijn onderwerpen besproken en vervolgens zijn de gemaakte afspraken vastgelegd. Het gaat uiteraard om algemene afspraken en naast zo’n collectieve arbeidsovereenkomst is er ook altijd een persoonlijke arbeidsovereenkomst nodig. In die persoonlijke arbeidsovereenkomst zijn de afspraken met een specifieke werknemer vastgelegd. 

Wil je meer weten over het verbeteren van je bedrijf of afdeling? Download ons gratis e-book boordevol tips.

Lees verder na de afbeelding.

Je mag als werkgever wel afwijken van de CAO, maar niet ten nadele daarvan. Is er bijvoorbeeld in een CAO vastgelegd dat een werknemer minimaal 25 vakantiedagen per jaar krijgt, dan kan je met een werknemer wel 28 vrije dagen overeenkomen maar niet minder dan 25. 

Het ten gunste afwijken van wettelijke regels en CAO kan de bedrijfscultuur verbeteren binnen je bedrijf. De kosten van dergelijke maatregelen verdienen zich doorgaans snel terug. Vraag hierover ook advies aan een specialist zoals een bedrijfsadviseur. 

Welke partijen zijn betrokken bij afspraken CAO

Wat er precies in een CAO komt te staan wordt afgesproken door werkgevers en werknemers. Deze twee partijen laten zich vertegenwoordigen door een organisatie. 

Voor de werkgevers praten mensen mee van een bepaald bedrijf en/of werkgeversorganisatie(s) en voor de werknemers een (of meer) werknemersorganisaties. Dat is meestal een vakbond. 

CAO en wettelijke regels

De afspraken die in een CAO worden vastgelegd mogen nooit in strijd zijn met de wet. In de wet is bijvoorbeeld een minimumloon vastgesteld en via een CAO mag je daarvan niet ten nadele afwijken. Hetzelfde geldt bijvoorbeeld voor het bij wet bepaalde minimaal aantal vrije dagen per jaar. 

De afspraken in een CAO zijn echter juist vaak (een stuk) gunstiger dan de afspraken die in de wet zijn vastgelegd. 

Twee soorten CAO

We kennen twee soorten CAO: een bedrijfstak-CAO en een ondernemings-CAO. 

De bedrijfstak-CAO geldt in een sector: bijvoorbeeld voor alle schilders, bouwbedrijven of kappers. 

De ondernemings-CAO geldt voor een bepaald bedrijf: bijvoorbeeld voor De Nederlandse Spoorwegen, Unilever of voor een specifieke bank zoals de ABN-AMRO. 

CAO en AVV

Naast de CAO bestaat er ook de AVV. Deze afkorting staat voor Algemeen Verbindend Verklaring. De AVV heeft betrekking op de bedrijfstak-CAO. De Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid kan een CAO van toepassing verklaren op een hele bedrijfstak. Doet de Minister dat, dan betekent dat dat de betreffende CAO algemeen verbindend is verklaard en daarmee geldt voor de gehele bedrijfstak. Voor de meeste bedrijfstakken is dit overigens het geval, en daarom vallen veel werkgevers onder een CAO. 

Is er een CAO/AVV van toepassing voor jou?

Weet je niet of een AVV geldt voor een bepaalde bedrijfstak? Op de website van het ministerie van SZW kan je zien of, en per wanneer en voor hoelang, een CAO algemeen verbindend is verklaard.  

CAO-partijen zijn verplicht de Minister te informeren over zaken betreffende het afsluiten, wijzigen en opzeggen van een CAO. Pas nadat deze melding door de Minister is bevestigd, treedt de aangemelde of gewijzigde CAO in werking. 

Een voorbeeld: Stel een CAO voor kappers is algemeen verbindend verklaard. Je gaat als werknemer aan de slag bij een kapper en merkt dat je minder vakantiedagen hebt dan een collega bij een andere kapsalon. Deze collega vertelt je dat je recht hebt op minimaal 27 vakantiedagen (op basis van de betreffende CAO), terwijl jij er 25 hebt. Je kunt nu met succes een beroep doen op die CAO, ook al is je werkgever niet bij een brancheorganisatie aangesloten en staat er in jouw contract iets anders. Je werkgever mocht niet afwijken van de afspraken in de CAO omdat er een AVV gold. 

Verplichte toepassing van een CAO

Werkgevers zijn in ieder geval verplicht om een CAO toe te passen als ze deze zelf hebben afgesloten. Hier gaat het dan om een ondernemings-CAO. 

Is een werkgever lid van een werkgeversorganisatie die een CAO voor hem heeft afgesloten, dan is hij  ook verplicht die CAO toe te passen.

Tenslotte is het ook verplicht de CAO toe te passen als deze algemeen verbindend is verklaard. Soms is hierop een uitzondering mogelijk, bijvoorbeeld als het gaat om een uitzendkracht. Een uitzendkracht werkt dan wel voor jouw bedrijf maar is in dienst van het uitzendbureau. In dat geval geldt voor die werknemer de CAO van het uitzendbureau. 

Meer over de inhoud van een CAO

Hiervoor hebben we al een paar onderwerpen die in een CAO staan genoemd maar er veel meer onderwerpen die aan de orde (kunnen) komen:

• Salaris
• Vakantiedagen
• Pensioen
• Werktijden
• Overwerken
• Ziekte
• Veiligheid van werknemers
• Ongevallen tijdens werktijd
• Opzegtermijn
• Ontslagregelingen
• Zwangerschapsverlof
• Ouderschapsverlof
• Scholing

Over al deze onderwerpen kunnen bindende bepalingen in de CAO zijn opgenomen. Hoeveel vakantiedagen minimaal moeten worden overeengekomen, hoelang een werknemer met zwangerschapsverlof gaat, of er recht bestaat op scholing en hoe het zit met de kosten daarvan en natuurlijk over de hoogte van het salaris. 

Als werkgever moet je je houden aan de afspraken in de CAO. Je hoeft ze niet allemaal apart op te nemen in een arbeidsovereenkomst met een werknemer, je kunt volstaan met een verwijzing naar de betreffende CAO. Daarnaast dien je natuurlijk wel specifieke afspraken te maken over salaris en dergelijke met de betreffende werknemer. Je mag wel ten gunste van de CAO afwijken. 

Werkgever valt niet onder een CAO

Niet elke werkgever valt onder een CAO en dan dien je als werkgever te onderhandelen, en afspraken te maken over tal van zaken met een werknemer die je in dienst wilt nemen. Tijdens die onderhandelingen ben je wel gebonden aan tal van wettelijke regels:

• Het Burgerlijk Wetboek (BW); hierin staan regels met betrekking tot onder andere proeftijd, vakantie, opzegtermijnen en ontslag
• Wet minimumloon en minimumvakantiebijslag
• Arbeidstijdenwet (ATW); hierin staan regels met betrekking tot werktijden en rusttijden
• Arbeidsomstandighedenwet; hierin staan regels met betrekking tot veilig en gezond kunnen werken
• Wet arbeid en zorg; hierin staan regels met betrekking tot onder andere zwangerschapsverlof, mantelzorgverlof en ouderschapsverlof
• Wetgeving over gelijke behandeling; hierin staan regels met betrekking tot het recht op gelijke behandeling, ongeacht ras, geslacht, nationaliteit, burgerlijke staat, politieke gezindheid, godsdienst/levensovertuiging en homoseksualiteit

Ook moet je er rekening mee houden dat er wellicht een personeelsregeling geldt binnen het bedrijf. Dit is geen CAO maar een regeling die tot stand is gekomen tussen werkgever en ondernemingsraad. In deze regeling zijn zaken vastgelegd met betrekking tot bijvoorbeeld loonschalen, gedragscodes en ziekteverzuimreglement. 

Wil je meer weten over het inhuren van een bedrijfsadviseur, neem dan contact met ons op of download ons gratis e-book ⤵

Gratis ebook met tips voor bedrijven en afdelingen!

✅ Direct gratis in je mailbox
✅ Creëer concrete doelen, een betere missie & visie en verbeter je marketing en communicatie inzet
✅ Geschreven door de specialisten van Kennisdomein

Eerste publicatie op: 9 september 2023

• Deel Artikel:

Bedrijfstermen Communicatie Personeelszaken

Geschreven door: Team Kennisdomein

Van Kennisdomein

Team Kennisdomein bestaat uit specialisten die hun sporen hebben verdiend. Het team zorgt voor invulling van Kennisdomein vanuit de passie voor schrijven en het delen van kennis met anderen. De specialisten willen graag meer inzicht creëren in tal van onderwerpen zodat...

Meer informatie