Wat is polarisatie

Je hoort het woord polarisatie steeds vaker, maar wat is polarisatie precies? Hoe ontstaat het, wat zijn de gevolgen en hoe kan je het tegengaan?

Team Kennisdomein

8 november 2024 ·

3 minuten Leestijd

37 X Bekeken

Polarisatie betekent letterlijk dat mensen steeds meer tegenover elkaar komen te staan. Waar mensen eerst -al dan niet gedeeltelijk- dezelfde mening hadden of elkaar begrepen, worden de verschillen groter en lijkt het moeilijker om elkaar te vinden en soms zelfs om überhaupt de mening van anderen te horen.
Hierdoor ontstaan soms heftige discussies en ruzies en kan het leiden tot verdeeldheid in de samenleving. Denk bijvoorbeeld aan discussies over politiek, religie, klimaatverandering of bepaalde maatschappelijke onderwerpen zoals immigratie en gelijke rechten.

Hoe ontstaat polarisatie

Polarisatie kan op verschillende manieren ontstaan en daarbij spelen informatiebronnen (social) media, politici en emoties een grote rol. 

Informatiebronnen en de filterbubbel

Als mensen verschillende informatiebronnen gebruiken, dan kunnen zij een heel ander beeld krijgen van de werkelijkheid dan iemand anders. Sociale media spelen hierin een grote rol want daar zie je vooral en soms alleen meningen en berichten die passen bij jouw eigen overtuiging. 

Lees verder na de afbeelding.

Dit wordt ook wel een ‘filterbubbel’ genoemd. Je ziet voornamelijk informatie die jouw ideeën bevestigen waardoor je steeds sterker in je eigen overtuigingen gaat geloven. Er is dan geen plek meer voor andere meningen en denkwijzen en je denkt dat anderen het ‘verkeerd zien’. Tegenwoordig kan iedereen zijn mening delen op sociale media, wat soms kan leiden tot harde en negatieve discussies.

Politici

Politici en media doen soms zulke krachtige uitingen, vaak met gebruikmaking van emotionele taal, dat je je gedwongen voelt die te volgen. Doe je dat niet, dan ben je dom, gek, een fascist of anderszins. Politici gebruiken soms sterke taal om mensen achter zich te krijgen. Ze spelen in op emoties, waardoor de samenleving als geheel vaak verdeeld raakt. Dit kan leiden tot meer polarisatie, omdat groepen steeds meer tegenover elkaar komen te staan.

Emoties

Ook emoties spelen een belangrijke rol. Mensen kunnen bang, boos of gefrustreerd raken door bepaalde onderwerpen waardoor ze niet meer openstaan voor de dialoog. Ze zijn en blijven gefocust op hun eigen standpunt omdat ze zich bedreigd voelen. Corona en klimaatverandering zijn hiervan goede voorbeelden. 

In welke landen speelt polarisatie in 2024 een rol

Polarisatie speelt wereldwijd een rol, maar in sommige landen is het probleem groter dan in andere. In de Verenigde Staten zijn de politieke meningen vaak sterk verdeeld, dat is vooral rondom de presidentsverkiezingen te zien. Ook in Europese landen zoals Nederland, Duitsland en Frankrijk is sprake van polarisatie, vaak over onderwerpen als migratie, klimaatbeleid en sociale ongelijkheid. Het blijkt lastig om over dit soort onderwerpen tot een compromis te komen. Een veelgenoemde naam is hierbij die van Geert Wilders. 

Wat kun je doen om polarisatie te verminderen

Een belangrijke stap om polarisatie tegen te gaan is weer meer te luisteren naar elkaar. 

Probeer open te staan voor andere meningen en stel vragen, in plaats van meteen je eigen mening te verdedigen. Met elkaar in gesprek gaan kan bijvoorbeeld bij buurtbijeenkomsten en gespreksgroepen maar ook dichter bij huis zoals in het gezin en op school. 

Minstens zo belangrijk is om kritisch te kijken naar de informatiebronnen die je gebruikt. Krijg jij wel alle informatie, van verschillende meningen en standpunten, zodat je een goed eigen mening kunt vormen? Een mening vormen kan je eigenlijk alleen goed als je alle voors en tegens weet, je goed informeert over feiten en gebeurtenissen en luistert naar mensen die verstand hebben van het onderwerp. 

Eerste publicatie op: 8 november 2024

• Deel Artikel:

Geschreven door: Team Kennisdomein

Van Kennisdomein

Team Kennisdomein bestaat uit specialisten die hun sporen hebben verdiend. Het team zorgt voor invulling van Kennisdomein vanuit de passie voor schrijven en het delen van kennis met anderen. De specialisten willen graag meer inzicht creëren in tal van onderwerpen zodat...

Meer informatie