Gameverslaving: nieuwe DSM-5 diagnose

Gameverslaving, een zorgelijke trend nu erkend in de DSM-5. We gaan dieper in op de kenmerken, impact en behandeling. Lees snel verder.

Team Kennisdomein

6 september 2024 ·

7 minuten Leestijd

8.8K X Bekeken

Inhoudsopgave

De DSM-5 is een handboek diagnostiek voor de psychiatrie dat wereldwijd wordt gebruikt. Voluit: Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders waarbij het getal “5” staat voor de nieuwste versie van de DSM. In feite klopt dit niet helemaal want de DSM-5 is de zevende uitgave. Gameverslaving is in de laatste uitgave (2013) opgenomen in dit handboek. Hiermee is een aantal stappen gezet: gameverslaving valt nu binnen bepaalde kaders die behandeling beter mogelijk maken. Vergoedingen vanuit de zorgverzekeraars spelen hierbij een grote rol. De officiële definitie van een gameverslaving:

“Persisterend en recidiverend gebruik van internet om te gamen, vaak met andere spelers, wat leidt tot klinisch significante lijdensdruk of beperkingen”.

Lees verder na de afbeelding.

Geschiedenis van de DSM

De geneeskunde in het algemeen onderging vanaf de 19^e eeuw een grote evolutie. Wetenschappelijk onderzoek lag hieraan ten grondslag. Dit leidde ook in de geestelijke gezondheidszorg tot het opstellen van systematische indelingen van psychische aandoeningen. Echter, er ontstond grote internationale spraakverwarring over psychische aandoeningen. Termen zoals ‘psychose’ konden heel verschillend worden geïnterpreteerd en waren vaak nationaal gekleurd. De DSM bracht eenheid in diagnosen. Belangrijk voor de steeds meer mondiale samenwerking tussen artsen in verband met onderzoek. Ook de mens ging steeds mondialer leven en verplaatste zich steeds gemakkelijker over de aarde waardoor wereldwijde eenheid in diagnostiek belangrijker werd. De eerste DSM dateert van 1952 waarna revisies plaatsvonden in 1968, 1980, 1987, 1994 en 2000. De laatste en 7^e revisie dateert van 2013 en wordt de DSM-5 genoemd.

DSM-5 kent een nieuwe indeling en een dimensionale benadering vaak in combinatie met een categoriale benadering.

Het gebruik van DSM-5

Het gebruik van de DSM-5 kent drie dimensies:

Gebruik in de klinische praktijk. De DSM wordt gebruikt voor scholing van psychiaters. Daarnaast ook voor onderwijs aan andere artsen en zorgverleners
Beheersing zorgkosten. De geestelijke gezondheidszorg die verzekerd is binnen het basispakket dient te worden afgebakend om onnodige kosten te vermijden
Wetenschappelijk onderzoek. Het is belangrijk om DSM-5 classificatie in wetenschappelijk onderzoek naar de behandeling van psychiatrische stoornissen te implementeren.

Opname van gameverslaving in de DSM-5

Misschien lijkt het vreemd om een gameverslaving te bestempelen als een psychische stoornis. Als we echter kijken naar de omschrijving van een psychische stoornis dan zien we dat een gameverslaving wel degelijk een psychische stoornis kan zijn:

“Een syndroom gekenmerkt door klinische, significantie symptomen op het gebied van de cognitieve functies, de emotieregulatie of het gedrag van een persoon, dat een uiting is van een dysfunctie in de psychologische, biologische, of ontwikkelingsprocessen die ten grondslag liggen aan het psychisch functioneren”.

Psychische stoornissen gaan over het algemeen gepaard met significante lijdensdruk en/of beperkingen in het functioneren. Dit kan zowel het sociaal als het beroepsmatig gebied betreffen.

Als we kijken naar bovenstaande omschrijving van een psychische stoornis en vervolgens naar de effecten van een gameverslaving, dan zien we dat hierin veel overeenkomsten zijn te vinden. In ieder geval kan worden vastgesteld dat door een gameverslaving de emotieregulatie of het gedrag van een persoon wordt ontregeld.

De 9 criteria met betrekking tot de DSM-5 en gameverslaving

1. Voortdurend denken aan internet games

De gedachten van de gameverslaafde worden voortdurend in beslag genomen door het gamen. Er wordt steeds gedacht aan eerdere momenten waarop werd gespeeld en/of er wordt voortdurend gedacht aan en over het spelen van de volgende game. Het gamen staat voorop in het dagelijks leven en gaat vaak ten koste van werk, opleiding, sociaal leven en andere activiteiten.

2. Niet succesvolle stoppogingen

Het lukt de gameverslaafde niet om het gamen blijvend te minderen of te stoppen. De gameverslaafde wil graag minder gamen of helemaal stoppen met gamen maar dit lukt niet. Nadat een verslaafde een poging doet om te minderen of te stoppen met gamen vervalt deze toch weer in de oude gewoonte. Dit kan na enkele dagen zijn maar ook al na enkele uren.

3. Onttrekkingssymptomen

Wanneer de mogelijkheid om te gamen wordt ontnomen ervaart de gameverslaafde klachten en ontwenningsverschijnselen. De klachten die kunnen optreden zijn: prikkelbaarheid, verdriet en angstklachten. Het gaat voornamelijk om geestelijke klachten. Bij een gameverslaving is veel minder tot helemaal geen sprake van lichamelijke ontwenningsverschijnselen.

4. Waarschuwingen niet serieus nemen

De verslaafde ontkent de ernst van de gameverslaving. Dit, ondanks wetenschappelijk bewijs, waarschuwingen van artsen en naasten. De verslaafde zegt dat het allemaal wel meevalt, dat iedereen gamet en hij er zelf geen last van heeft.

5. Toename van bestede gametijd

Om dezelfde bevrediging te bereiken heeft de verslaafde steeds meer gametijd nodig. Meer succesvolle potjes, het winnen van steeds meer items of boosters en/of steeds meer contact nodig hebben met teamleden in het spel.

6. Het misleiden van derden

De verslaafde misleidt gezinsleden, vrienden en therapeuten over de hoeveelheid tijd die wordt besteed aan het gamen. De verslaafde kan spijbelen van school of werk om te gamen of stiekem ’s nachts gamen.

7. Verwaarlozing van andere activiteiten.

De gameverslaafde doet steeds minder op het gebied van andere activiteiten die voorheen wel (graag) werden gedaan. Er wordt minder of niet meer gesport, favoriete televisieprogramma’s worden niet meer gekeken en er wordt niet of veel minder afgesproken met vrienden.

8. Het in gevaar brengen van werk en opleiding

De gameverslaafde verwaarloost werk en opleiding en ook vaak zichzelf. Er wordt niet gezond gegeten, er wordt vaak in de nacht gegamed. Juist de games die in teamverband worden gespeeld zijn het meest verslavend en worden vaak ’s nachts gespeeld. Dit komt mede door het mondiale karakter van dergelijke games. Dit kan grote gevolgen hebben voor werk en opleiding: door onvoldoende slaap overdag niet opgewassen zijn tegen studie of werk, geen huiswerk maken, regelmatig te laat komen.

9. Vluchtgedrag

Gameverslaafden gebruiken vaak het gamen om een negatieve stemming te ontvluchten. Denk aan gevoelens van angst, eenzaamheid en schuld.

Men spreekt van een gameverslaving als de gameverslaafde voldoet aan tenminste vijf van deze bovenstaande criteria binnen een jaar.

Gameverslaving; een ‘jong’ probleem

Omdat het internet en daarmee ook het gamen pas sinds een jaar of 20 beschikbaar is voor een grote groep mensen, is de gameverslaving ‘jong’. De jongere generatie is opgegroeid met internet en met gamen en de gameverslaving treft dan ook voornamelijk deze groep. Er is nog betrekkelijk weinig bekend over gameverslaving en de behandeling ervan. Wel is duidelijk dat het een groeiend probleem is, vooral onder jongens. Meisjes zijn minder vatbaar voor gameverslaving omdat zij vaak meer deelnemen aan sociale contacten en dit ook belangrijker vinden. Daarnaast spelen meisjes over het algemeen minder graag gewelddadige spellen (schietspellen en dergelijke) en dat zijn doorgaans de meest verslavende spellen.

Autisme schijnt ook een rol te spelen en de kans op een gameverslaving te vergroten. Dit kan weer voortkomen uit het feit dat mensen met autisme meer moeite hebben met het opbouwen van een sociaal netwerk. Hierdoor kunnen gevoelens van eenzaamheid ontstaan hetgeen de kans op een gameverslaving weer kan vergroten. Omdat gamen online gaat vinden mensen met autisme sneller aansluiting bij vriendengroepen binnen het gamen.

Een gameverslaving vertoont veel overeenkomsten met andere verslavingen (drugs, alcohol) en de behandeling is dan ook grotendeels overeenkomstig. Ken jij iemand die misschien leidt aan een gameverslaving?

Eerste publicatie op: 22 januari 2020

Deel Artikel:

Geschreven door: Team Kennisdomein

Van Kennisdomein

Team Kennisdomein bestaat uit specialisten die hun sporen hebben verdiend. Het team zorgt voor invulling van Kennisdomein vanuit de passie voor schrijven en het delen van kennis met anderen. De specialisten willen graag meer inzicht creëren in tal van onderwerpen zodat...

Meer informatie